Ýüzleý termoişleme iki kategoriýa bölünýär: biri ýüzleý öçürmek we ýumşadmak üçin termoişleme, beýlekisi bolsa himiki termoişleme. Gatylygy synag etmek usuly aşakdaky ýaly:
1. ýüzleý söndürmek we gyzdyryp yssylyk bilen işlemek
Ýüzi öçürmek we gyzdyrmak üçin ýylylyk bilen işlemek adatça induksiýa gyzdyrmak ýa-da alaw gyzdyrmak arkaly amala aşyrylýar. Esasy tehniki parametrler ýüziň gatylygy, ýerli gatylyk we netijeli gatlak çuňlugydyr. Gatylygy synag etmek üçin Wickers gatylyk synag enjamy ýa-da Rockwell gatylyk synag enjamy ulanylyp bilner. Synag güýji Saýlama netijeli gatlak çuňlugyna we iş böleginiň ýüzi gatylygyna baglydyr. Bu ýerde üç sany gatylyk maşyny gatnaşýar.
(1) Wickers gatylyk synag enjamy gyzdyrylyp işlenen iş bölekleriniň ýüzüniň gatylygyny barlamak üçin möhüm serişdedir. Ol 0,5-100KG synag güýjüni ulanyp, ýüzüniň gatylaşýan gatlagyny 0,05 mm galyňlygyna çenli inçe synag edip biler. Onuň takyklygy ýokary we gyzdyrylyp işlenen iş böleklerini tapawutlandyryp biler. Ýüzüň gatylygyndaky kiçi tapawut, mundan başga-da, netijeli gatylaşan gatlagyň çuňlugy hem Wickers gatylyk synag enjamy tarapyndan anyklanýar, şonuň üçin ýüzüň gyzdyrylyp işlenen iş böleklerini ýerine ýetirýän ýa-da köp sanly ýüzüň gyzdyrylyp işlenen iş böleklerini ulanýan enjamlar üçin Wickers gatylyk synag enjamy bilen enjamlaşdyrmak zerurdyr.
(2) Ýüzi Rokwell gatylyk synag enjamy, ýüzi öçürilen iş böleginiň gatylygyny synag etmek üçin hem örän amatlydyr. Ýüzi Rokwell gatylyk synag enjamy üçin saýlap boljak üç ölçeg bar. Ol netijeli gatlak çuňlugy 0,1 mm-den geçýän dürli ýüzi gatlaklanan iş böleklerini synag edip bilýär. Ýüzi Rokwell gatylyk synag enjamynyň takyklygy Vikers gatylyk synag enjamy ýaly ýokary bolmasa-da, ol eýýäm ýylylyk bilen işläp bejeriş zawodlarynyň hil dolandyryşy we kwalifikasiýa barlagy üçin anyklaýyş usuly hökmünde talaplara laýyk gelip bilýär. Mundan başga-da, ol ýönekeý işleýiş, amatly ulanmak, arzan baha, çalt ölçemek we gatylyk gymmatlyklaryny gönüden-göni okamak aýratynlyklaryna eýedir. Ýüzi Rokwell gatylyk synag enjamy, ýüzi ýylylyk bilen işläp bejerilen iş bölekleriniň tapgyrlaryny bir-birden çalt we zaýalamaýan ýagdaýda anyklamak üçin ulanylyp bilner. Ol metal gaýtadan işleýän we maşyn öndürýän zawodlar üçin uly ähmiýete eýedir. Ýüzi ýylylyk bilen işläp bejerilen gatlak galyň bolanda, Rokwell gatylyk synag enjamy hem ulanylyp bilner. Ýylylyk bilen işläp bejerilen gatylyk gatlagynyň galyňlygy 0,4-0,8 mm bolanda, HRA ölçegini ulanyp bolýar. Gatlanan gatlagyň çuňlugy 0,8 mm-den geçende, HRC ölçegi ulanylyp bilner. Vickers, Rockwell we ýüzleý Rockwell üç sany gatylyk standart gymmatlyklaryny bir-birine aňsatlyk bilen öwürmek, ulanyjylar tarapyndan talap edilýän standartlara, çyzgylara ýa-da gatylyk gymmatlyklaryna öwürmek mümkin we degişli öwürme tablisasy halkara ISO standartynda bar. Amerikan ASTM standarty we Hytaý GB/T standarty berildi.
(3) Gyzgynlyk bilen işlenen berkiden gatlagyň galyňlygy 0,2 mm-den köp bolanda, Leeb gatylyk synag enjamy ulanylyp bilner, ýöne C görnüşli sensory saýlamaly. Ölçeg edilende, ýüzleýiň gutarnyklylygyna we iş böleginiň umumy galyňlygyna üns berilmeli. Bu ölçeg usulynda Vickers we Rockwell ýok. Gatylyk synag enjamy takyk, ýöne zawodda ýerinde ölçemek üçin amatlydyr.
2. himiki ýylylyk bilen işläp çykarmak
Himiki termoişleme iş böleginiň ýüzüne bir ýa-da birnäçe himiki elementleriň atomlaryny siňdirmekden ybarat bolup, şonuň üçin iş böleginiň ýüzüniň himiki düzümini, gurluşyny we işini üýtgedýär. Söndürmekden we pes temperaturada çydamlylykdan soň, iş böleginiň ýüzü ýokary berklige we aşynma garşylygyna eýedir. Şeýle hem kontakt ýadawlygyna we iş böleginiň özeni ýokary berklige we çydamlylyga eýedir. Himiki termoişleme iş böleginiň esasy tehniki parametrleri gatadylan gatlagyň çuňlugy we ýüzüň berkligidir. Gatylygyň 50HRC-e düşýän aralygy netijeli gatadylan gatlagyň çuňlugydyr. Himiki termoişleme iş böleginiň ýüzüniň berklik synagy ýüziň öçürilen termoişleme iş böleginiň berklik synagyna meňzeýär. Wickers berklik synaglary, ýüziň Rokwell berklik synaglary ýa-da Rokwell berklik synaglary ulanylyp bilner. Gatylyk synagy diňe nitridleme galyňlygynyň inçedigini anyklamak üçin, adatça 0,7 mm-den köp däl, soňra Rokwell berklik synagyny ulanyp bolmaýar.
3. ýerli ýylylyk bilen işläp çykarmak
Eger ýerli ýylylyk bilen işlenilen bölekler ýokary ýerli gatylygy talap edýän bolsa, ýerli söndüriji ýylylyk bilen işleniş induksiýa gyzdyryş we ş.m. arkaly amala aşyrylyp bilner. Şeýle bölekler, adatça, çyzgyda ýerli söndüriji ýylylyk bilen işlenişiň ýerleşýän ýerini we ýerli gatylyk gymmatyny bellemelidir we bölekleriň gatylyk synagy bellenen ýerde geçirilmelidir, gatylyk synag guraly HRC gatylyk gymmatyny barlamak üçin Rokwell gatylyk synagyny ulanyp biler. Eger ýylylyk bilen işlenilen berklenen gatlak ýüzleý bolsa, HRN gatylyk gymmatyny barlamak üçin ýüz Rokwell gatylyk synagyny ulanyp bolar.
Ýerleşdirilen wagty: 2023-nji ýylyň 22-nji fewraly
