PEEK polimer kompozitleriniň Rokwell gatylyk synagy

PEEK (polietereterketon) PEEK smolasyny uglerod süýümi, aýna süýümi we keramika ýaly berkidiji materiallar bilen utgaşdyrmak arkaly öndürilen ýokary öndürijilikli kompozit materialdyr. Ýokary gatylykdaky PEEK materiallary dyrnaklanmaga we aşynmaga has gowy garşylyk görkezýär, bu bolsa olary ýokary berklik goldawyny talap edýän aşynma çydamly bölekleri we bölekleri öndürmek üçin amatly edýär. PEEK-iň ýokary gatylygy onuň mehaniki streslere we uzak wagtlap ulanylandan soň hem öz görnüşini üýtgetmän saklamagyna mümkinçilik berýär, bu bolsa onuň awiakosmos, awtoulag we lukmançylyk hyzmatlary ýaly ugurlarda giňden ulanylmagyna mümkinçilik berýär.

PEEK materiallary üçin gatylyk materialyň daşarky güýçler astynda deformasiýa garşy durmak ukybynyň möhüm görkezijisidir. Onuň gatylygy olaryň işine we ulanylyşyna aýgytly täsir edýär. Gatylyk, adatça, Rokwell gatylygy, esasanam orta berklikdäki plastmassalar üçin amatly bolan HRR şkalasy bilen ölçenýär. Synag amatly we materiala az zyýan ýetirýär.

Peek polimer kompozit materiallary üçin Rokwell berklik synag standartlarynda R şkalasy (HRR) we M şkalasy (HRM) giňden ulanylýar, olaryň arasynda R şkalasy has köp ulanylýar.

Güýçlendirilmedik ýa-da az güýçlendirilen arassa Peek materiallarynyň köpüsi üçin (meselem, aýna süýüminiň mukdary ≤ 30%), R ölçegi adatça iň gowy saýlawdyr. Sebäbi R ölçegi deňeşdirme boýunça ýumşak plastikler üçin amatlydyr, arassa Peek materiallarynyň gatylygy, adatça, takmynan HRR110-dan HRR120-ä çenli üýtgeýär, bu bolsa R ölçeginiň ölçeg aralygyna girýär we olaryň gatylyk gymmatlyklaryny takyk görkezmäge mümkinçilik berýär. Mundan başga-da, bu ölçegden alnan maglumatlar şeýle materiallaryň gatylygyny synagdan geçirende senagatda has uly umumylyga eýedir.

Ýokary berkidiji Peek kompozit materiallary üçin (meselem, aýna süýümi/uglerod süýüminiň mukdary ≥ 30%), M şkalasy köplenç ýokary berkligi sebäpli ulanylýar. M şkalasy has uly synag güýjüni ulanýar, bu bolsa berkidiji süýümleriň çökündilere täsirini azaldyp we has durnukly synag maglumatlaryny berip biler.

PEEK polimer kompozitleriniň Rokwell berklik synagy ASTM D785 ýa-da ISO 2039-2 standartlaryna laýyk gelmelidir. Esasy proses almaz indenter arkaly belli bir ýüküň berilmegini we indenter çuňlugyna esaslanyp berklik gymmatyny hasaplamagy öz içine alýar. Synag prosesinde netije gymmatynyň takyklygyny üpjün etmek üçin nusga taýýarlaýşyny we synag gurşawyny gözegçilikde saklamaga aýratyn üns berilmelidir. Synag wagtynda iki esasy şerti belläp geçmeli:

1. Nusga talaplary: Galyňlygy ≥ 6 mm, ýüzüniň tekizligi (Ra) bolsa ≤ 0.8 μm bolmaly. Bu bolsa galyňlygyň ýetmezçiligi ýa-da deň däl ýüz sebäpli maglumatlaryň bozulmagynyň öňüni alýar.

2. Daşky gurşaw gözegçiligi: Synag işleriniň temperaturasy 23±2℃ we otnositel çyglylygy 50±5% bolan gurşawda geçirilmegi maslahat berilýär. Temperaturanyň üýtgemegi Peek ýaly polimer materiallaryň gatylyk görkezijilerine düýpli täsir edip biler.

Dürli standartlarda synag amallary üçin biraz tapawutly düzgünler bar, şonuň üçin aşakdaky esaslar hakyky işlerde aýdyň kesgitlenmelidir.

Käbir güýçlendirilen PEEK kompozit materiallarynyň gatylygy hatda HRC 50-den hem geçip biler. Olaryň mehaniki häsiýetlerini dartgynlylyk, egilme we zarba güýji ýaly görkezijileri barlamak arkaly barlamak zerurdyr. Olaryň hiliniň we işiniň durnuklylygyny üpjün etmek, şeýle hem degişli ugurlarda ulanylyşynyň howpsuzlygyny we ygtybarlylygyny kepillendirmek üçin ISO we ASTM ýaly halkara standartlaryna laýyklykda standartlaşdyrylan synaglar geçirilmelidir.