Senagat önümlerinde, dişli polat ýokary güýji, könelmegine we ýadawlyga garşylygy sebäpli dürli mehaniki enjamlaryň elektrik geçiriji ulgamlarynda giňden ulanylýar. Onuň hili enjamyň hiline we ömrüne gönüden-göni täsir edýär. Şonuň üçin dişli poladyň hiline gözegçilik etmek gaty möhümdir. Saýlanylanda, onuň güýji, berkligi we könelmegine garşylyk göz öňünde tutulmalydyr. Dişli polady gaýtadan işlemezden ozal, materialyň metal gurluşyny, gatylygyny, himiki düzümini we ş.m. analiz etmeli. Metallografiki gurluşy we dişli poladyň gatylygy onuň mehaniki aýratynlyklaryna, ýylylygy bejermegiň täsirlerine we hyzmat ediş möhletine baha bermek üçin esasy görkezijilerdir. Dişli poladyň metalografiki derňewi we gatylygy synagy adaty prosesi berk berjaý etmeli we maddy aýratynlyklara we iş şertlerine esaslanyp synag meýilnamasyny düzmeli:
Ilki bilen metallografiki derňew. Dişli poladyň metalografiki gurluşy, karburizlenen gatlagyň çuňlugy, däne ululygy, karbid paýlanyşy we ş.m. ýaly işleýşine uly täsir edýär, nusga almak, nusga taýýarlamak, poslama ýaly derňew ädimlerini kesgitlemeli, soňra bolsa gurluşy synlamaly. Şeýle hem martensit, bainit, merjen ýaly umumy dokuma görnüşlerini we bu dokumalaryň standartlara laýyk gelýändigini nädip baha bermelidigini bellemek zerur bolup biler.
Soňra gatylyk synagy gelýär. Dişli poladyň gatylygy könelmäge garşylyk we güýç bilen gönüden-göni baglanyşyklydyr. Adaty gatylyk synag usullary Rokwelliň gatylygy, Brinelliň gatylygy, Wikersiň gatylygy we karburizlenen gatlaklar üçin Rokwelliň gatylygy. Dürli synag usullarynyň ulanylýan ssenarilerini düşündirmeli, meselem, Wikers ýa-da karburizlenen gatlaklar üçin Rokwell, umumy berkligi üçin Brinell ýa-da Rokwell. Şol bir wagtyň özünde, ASTM ýa-da GB ýaly synag ülňüleri we synag nokatlaryny saýlamak, ýerüsti bejermek we ş.m. ýaly synag wagtynda ätiýaçlyk çäreleri agzalmalydyr.
Derňewden ozal ilki bilen dişli polady kesmeli we nusga almaly. Aşakda nusga kesiş prosesini görkezmek üçin takyk metallografiki nusga kesiş maşynyny mysal hökmünde ulanýarys.
1. Iş bölegini çykaryň we çalt gysyň.
2. Iş bölegi gysylansoň, gorag gapagyny geýiň.
3. Kesiş parametrlerini ekrana düzüň we kesiş programmasyny başlaň
4. upperokarky gapagy açyň we kesiş nusgasyny alyň.
Kesilen nusgalar, gurnama, üweýji we ýalpyldawuk ýaly indiki taýýarlyk amallary üçin ulanylyp bilner, şondan soň dişli gatylyk synagy ýa-da metallografiki derňew geçirilip bilner.
Iş wagty: Apr-02-2025
